Freelancer işini nasıl pazarlamalı?
Herkese merhaba. Ben Duygu. Bu yazıyı bireysel olarak işinizi pazarlama konusunda ufak da olsa yol göstermesi adına hazırladım. Bana Twitter'dan ulaşabilirsiniz.
Pazarlama çok geniş bir kavram olduğu için tüm bilgileri verebilmem ne yazık ki mümkün değil fakat özellikle büyük bütçesi olmayan, organik yollarla kitlesini büyütmek isteyenler için bir pazarlama planı nasıl yapılır onu anlatabilirim.
Çok basit ama başlangıç seviyesi için sistematik olmanıza yetecek bir plan için bazı sorulara cevap verebilmeniz gerekiyor. Aşağıda en gerekli soruları paylaşıyorum.
Pazarlama hedeflerin neler?
Burada, hedefleriniz konusunda net olmanız gerekiyor. 1 veya 2 hedef bence başlangıç için ideal. Hedefiniz kitlenizi büyütmek, markanızın ne kadar mükemmel olduğunu anlatmak, daha fazla iletişim kurmak, organik yollarla potansiyel müşteri edinmek gibi şeyler olabilir. Eğer henüz amacınızı netleştirmediyseniz, diğer sorulara cevap vermenin bir anlamı yoktur.
Kimi arıyorsun? Hedef kitlen kimdir?
Hedef kitleniz kısaca; belirli karakteristik özellikler taşıyan, ideal müşteri profilidir. 1 veya daha fazla gruba erişmek istiyor olabilirsiniz. Önemli olan hedef kitlenizi çok iyi tanımlamanız, doğru şekilde bölmenizdir. Çünkü planınızın temelini oluşturacak olan karşınızdaki insanlardır. Kime seslendiğinizi bilmezseniz ne söylediğinizin bir önemi yoktur.
Hedef kitlenizi tanımlarken;
Konuştuğu diller, ilgi alanları, öğrenmek istediği konular, işi, sektörü, yetenekleri, gelirleri, internette gezerken en çok ilgisini çeken görseller/konular gibi spesifik şeyleri düşünmeli ve buna göre bir karakter tanımlamalısınız.
Birden çok müşteri kitlenizin olduğu durumlarda, -bence- 80/20 kuralını baz alarak, size en çok gelir getirecek %20’lik müşteri dilimini belirleyebilirsiniz. Bu grup, hizmetiniz/ürününüz için para vermeye hazır ve gerekli paraya sahip olan kitle olmalıdır. Genellikle başlangıç için birden çok kitleye ulaşmaya çalışmak zordur. Bu yüzden kendinizi kısıtlamanız, enerjinizi doğru yere vermenize yardım edecektir.
Bu insanlar nerede/hangi kanalda?
Hedef kitlenizi belirlediyseniz, kitlenizin en yoğun kullandığı sosyal ağı belirleyip hangi kanalda aktif olacağınıza karar vermelisiniz. Bazı topluluklar Facebook gruplarında, bazıları Twitter’da, bazıları ise Instagram’dadır. Herkesin birden çok sosyal medya hesabı olsa da, mutlaka 1 favorileri vardır. İşte yapmanız gereken o favoriyi belirlemektir. Bu sayede kısıtlı zamanınızda, içerik üretmeniz gereken kanalı belirlemiş olursunuz.
Belirlediğiniz kanalda kitlenizi büyüterek, ulaşmak istediğiniz insanlarla iletişime geçebilir, onları yakından tanıyabilir, onlarla konuşabilir veya sizi takip etmelerini sağlayabilirsiniz.
Not: Sadece 1 platforma bağlı kalmak hiçbir zaman iyi bir fikir değildir. Bu yüzden insanları websitenize veya email adresinize yönlendirmek sizi güvende tutar. Sosyal medya kanalları bir gün yok olabilir, hesabınızı gereksiz yere kapatabilir, ülkeniz erişime izin vermeyebilir veya bir güncelleme yüzünden hedef kitleniz bu mecrayı bırakabilir. Bu yüzden kendinizi tanıtmanız ve websitenizi duyurmanız, bir yandan SEO’ya yatırım yapmanız iyi olacaktır.
Kanalın doğasını biliyor musun?
Her sosyal mecra kendi içinde farklı bir dünyadır. Her bireyin, her sosyal mecradaki davranışı da farklıdır. Örneğin ben Instagram’da güzel görseller görmek isterken, Twitter’da samimi şeyler (kimi zaman dramalar, acılar…) okumak, Medium’da gerçek ve faydalı deneyimleri öğrenmek isterim.
Büyümek istediğiniz sosyal medya kanalında, kanalın doğasına uyum sağlamalısınız. Algoritmaya %100 bağlı kalmanıza gerek yok. Özgün olmak algoritmadan daha faydalı olacaktır fakat yine de dikkat etmeniz gereken şeyler var. Belirlediğiniz kanalı öncelikle çok iyi araştırmalı ve bir içerik stratejisi hazırlamalısınız. Örneğin:
- Instagram’da mutlaka Reels paylaşmalı ve göze de hitap etmeli,
- Twitter’da mutlaka mention atarak etkileşim kurmalı ve biraz samimi olmalı,
- Facebook’ta sayfa yerine grupları keşfetmeli,
- Discord, Slack gibi alternatifleri görmezden gelmemeli ve bu tür sohbet odaklı ortamlarda sohbet etmelisiniz.
- İçeriklerinizi ve davranışlarınızı belirlerken, hangi kanalda olduğunuzu aklınızdan çıkarmamalısınız.
Hedef kitleniz ne konuşuyor?
Hedef kitlenizi çok iyi tanımak ve kategorize etmek, onları daha kolay bulmanıza yardım edecek. Hangi tag’leri kullanıyorlar? Hangi kelimelerle yazıyorlar? Hangi tür içeriklerle etkileşimdeler? İlgilendikleri konuları bilmek, sizin de bu konularda içerik üretmenize yardım edecek. Ayrıca hangi soruları sorduklarını da bilirseniz, bu sorulara cevap veren içeriklerle ilgi çekebilirsiinz.
Unutmayın; siz, hedef kitlenizin karşısına bir şeyler bildiğini iddia eden biri olarak çıkacaksınız. Bu bilginizi kanıtlamak zorundasınız. Bunun en iyi yolu da, onların aklındaki sorulara cevap vermek ve ilgilerini çeken konular hakkında bol bol içerik üretmektir.
Hedef kitleniz nasıl konuşuyor?
Hedef kitlenin konuştuğu konular yanında dil özellikleri de önemli. Kelimelerle (ve bazen de sadece yazıyla) iletişim kuracağınız için, onların kelimeleriyle konuşmanız, kabul edilmenize yardımcı olacaktır. Bu sadece “sen-siz” ayrımı değildir. Kullandıkları jargon, deyimler, trend olan kelimeler gibi birçok şeyi göz önüne almalı ve buna göre bir dil oluşturmalısınız.
Ayrıca üslubunuzun samimiyet derecesi de oldukça önemli. “Cıvık” denecek kadar samimi olmanız genelde sizi itici yapar ama bazı gruplar için, iyi bir stratejiyle sizi öne de çıkarabilir.
Hedef kitlenize nasıl yaklaşacağınızı iyi belirlemelisiniz. Onlar için bir “arkadaş”, “ebeveyn”, “abi-abla”, “mentor”, “lider” ya da “bilgi mercii” olabilirsiniz. Buna en başından karar vermeniz sizi avantajlı duruma getirecektir ve üslubunuzu ayarlamanıza yardımcı olacaktır.
Hangi problemi çözüyorsun?
Gözlemlerime ve tecrübelerime göre birçok girişimci hangi problemi çözdüğünü tam olarak ifade edemiyor. İşi bilmediklerini düşünmüyorum. Sonuçta kendi işinizi sizden iyi kimse bilmeyecektir. Fakat çözdüğünüz problemi ifade ederken çok derine inmiyor, görünen bir sorunu çözdüğünüzü düşünüyor olabilirsiniz.
Örneğin, birkaç yıl önce kişiye özel kupa tasarım işi yapıyordum. Görünürde sunduğum şey benzersiz bir tasarım basılmış, kahve kupası idi fakat derine indiğimde insanları hediye arama derdinden kurtardığımı, zaman kazandırdığımı, benzersiz bir hediye ortaya çıkararak hediyeyi alan kişiyi özel hissettirdiğimi biliyordum. Pazarlama stratejim “benzersiz tasarım” üzerine kurulu değildi, “benzersiz bir hediye” olarak kurgulamış ve iyi sonuçlar almıştım.
Sizin işinizde de, şu ana kadar aklınıza gelmeyen bambaşka bir fayda olabilir:
- İnsanlar ürününüzü/hizmetinizi neden alıyor?
- Ürününüzü/ hizmetinizi aldıklarında onu birincil amacı için mi kullanıyorlar yoksa farklı bir kullanım alanı geliştirdiler mi?
- Ürününüz/hizmetiniz kime fayda sağlıyor? Onu bizzat alan kişiye mi yoksa başka bir kullanıcıya mı?
Hangi problemi çözdüğünüz sorusuna cevap vermeden önce ürününüzü/ hizmetinizi kimin aldığını ve kimin, nasıl kullandığını iyice düşünmenizi, araştırmanızı, müşterilerinizle konuşmanızı ve sunduğunuz tüm faydaları ortaya çıkarmanızı öneririm.
Daha sonra bu faydanız üzerinden bir içerik stratejisi belirleyebilirsiniz.
Vermek istediğin mesaj ne?
Mesaj, herkese söylemek istediğiniz en önemli şeydir. Hakkınızda herkesin bilmesini istediğiniz ne var? Mesajınızı faydanız üzerinden kurgulayabileceğiniz gibi, en farklı özelliğiniz üzerinden de kurgulayabilirsiniz.
Mesajınızı slogana dönüştürerek vurgulayabilir veya zaman zaman bu mesaj üzerine kurgulanmış içerikler paylaşabilirsiniz.
Mesajınızı belirlerken, kitle edinmenizi sağlayacak en önemli şeyi bulduğunuza emin olun.
Mesajınız “seni neden takip edelim ki?” sorusuna cevap vermeli. Direkt olarak satışa odaklanmadan, müşterilerinizin sizi fark edip takip etmesini sağlayacak, onları cezbedecek tek bir cümle üzerinde çalışın.
Teklifin nedir?
İnsanların sizi sadece takip etmesini istemezsiniz. Onlara sunduğunuz şeyi satın almalarını da istersiniz. Peki, hedef kitlenize sunduğunuz benzersiz teklif nedir? Bunu net olarak tanımlayabildiniz mi? Teklifiniz, faydanız değildir. Faydanızı da içeren, satın alınmaya hazır bir pakettir. İçerisinde belirli ürünler veya hizmetler vardır ve net bir fiyatı olmalıdır. Bu teklifi, fiyatıyla beraber her yerde paylaşmak zorunda değilsiniz. Fakat, tüm müşterilerinize aynı fiyatı verdiğinizden emin olmalı ve aynı zamanda fiyatınızın bir formülü olduğuna emin olmalısınız. Herkesin fiyatı $25’ken, sizinki $50 ise bunun neden olduğunu açıklamanız gerekir.
Ayrıca, kafa karışıklığını önlemek ve insanların neyi satın alacaklarını anlamalarını sağlamak adına, -hizmetiniz çok değişken olsa dahi- bir adet minimum teklif hazırlamanızı öneririm.
Örneğin işiniz sosyal medya yönetimi ise ve fiyatınız sektöre, markaya, yapacağınız işin bütününe göre değişiyorsa bile `Aylık 10 içerik + monitoring” gibi bir minimum paket hazırlayın ve bu teklifi ulaşılabilir hale getirin. Teklifinizi sitenize koyun. Şeffaf olursanız, güvenilirliğinizi artırır, kafa karışıklığını önlemiş olursunuz.
Teklifinizi ara sıra dile getirmekten, onun üzerinden kampanyalar yapmaktan çekinmeyin.
Ücretsiz ne sunabilirsiniz?
Ücretsiz (freebie) bir şeyler sunmak, kendinizi kanıtlamanın en kolay yoludur. İşinizle alakalı olmak kaydıyla; basit bir checklist, strateji rehberi, form, şablon, mini-kurs, ekitap gibi ürünleri, kendi adınızla dağıtarak, bilinirlik kazanabilirsiniz. Bu sadece bilinirlik kazanmanız için değil, aynı zamanda işinizi kanıtlamanız için de iyi bir yoldur. Potansiyel müşterilerinizle tek tek görüşüp onları ikna etmek ve yeteneklerinizi kanıtlamak oldukça uzun bir süreçtir. Çok fazla bilindik referansınız yoksa veya bunları paylaşamıyorsanız işiniz daha zor olacaktır. Tüm bu süreci aşmaya çalışmak yerine işinizle ilgili bedava bir ürün üzerinden kendinizi gösterebilirsiniz.
Ayrıca ücretsiz ürününüzü email ile dağıtarak, birçok alakalı email adresini toplayabilir, kitleniz için özel bir bülten başlatabilirsiniz. Böylece tek kanala bağlanmaktan da kurtulmuş olursunuz.
İçerik planım nasıl olmalı?
Pazarlama stratejisinin ana hatlarını oluşturduğumuza göre, artık bir içerik planı da yapabiliriz. Bence günde en az 1 özgün paylaşım yapabilecek şekilde, 10 tane ana konu belirleyin. Bu 10 konu muhakkak işinizle alakalı (yan dallar da olabilir) olsun. Daha önce belirlediğiniz faydalarınızı, mesajınızı, hizmet/ürün tanıtımınızı ve teklifinizi de içerik tiplerine ekleyin. Böylece toplam 14 konunuz olacak.
Bu 14 konuyu, her gün en az 1 paylaşım olacak şekilde karıştırın ve hangi gün hangi konudan bahsedeceğinizi belirleyin. 30 günlük konu paylaşım listesi hazırlayın. Konuları ve günleri belirledikten sonra içeriklerinizi yazmaya başlayın.
Kanalın doğasına uygun olacak şekilde metinlerinizi yazdıktan sonra, gerekiyorsa Canva ile görsel hazırlayın ve bir otomasyon tool’u ile tüm içeriklerinizi planlayın. Paylaşımları manuel yapmak yerine planlarsanız, çok zaman kazanır ve yeni içerik üretmeye, etkileşime daha fazla fırsat bulabilirsiniz.
İçerik yazarken zorlanıyorsanız AI ile içerik üreten bir tool kullanabilirsiniz. Konu başlıklarını belirledikten sonra tool’a içeriğinizi yazdırır ve minik düzenlemeler yaparak paylaşabilirsiniz.
İçerik yazmakta zorlanıyorsanız; Quora, Reddit gibi platformları gezerek alanınızda hangi konular konuşulmuş, hangi sorular sorulmuş keşfedebilir ve bu yönde içerik üretebilirsiniz. Alakalı kitapların içindekiler kısımlarını kurcalayarak, başlıkları içeriğe dönüştürebilirsiniz. Blog’larda ele alınmış konuları özetleyerek paylaşabilirsiniz.
İyi içerik üretmenin tek yolu çok üretmektir. Başlarda zorlanacak ve belki neyin faydalı neyin gereksiz olduğunu bile anlamayacaksınız ama bir süre sonra etkileşimlere bakarak bunu çözeceksiniz. Henüz profiliniz çok büyümemişken aklınıza gelen tüm içerikleri deneyin, böylece daha hızlı öğreneceksiniz.
Bu 11 soruyu detaylı şekilde cevaplarsanız, en kolay haliyle bir pazarlama planına sahip olacaksınız. Stratejinizi hiç sıkılmadan, her gün uygularsanız, bir süre sonra meyvelerini yemeye başlayacaksınız. İşiniz değiştikçe cevaplarınızı güncellemenizi, farklı sosyal ağlar için soruları tekrar cevaplamanızı tavsiye ederim.
Sosyal ağlarla ilgili tavsiyeler
- Aa sıra tecrübe ve bilginizi detaylı paylaşmak için thread’ler yazın.
- İşinizle ilgili meme’ler hazırlayın.
- Alanınızla ilgili tweet atan kişilerle mention’laşın.
- Her gün 1 kısa 1 de uzun içerik hazırlayıp paylaşın.
- 1000 takipçi edinene kadar popüler tag’leri tweet’lerinizde ara sıra kullanın (her zaman değil).
- “İşinizi paylaşın” tarzı tweet’lere her gün linkinizle beraber cevap verin.
- Sürekli işinizle alakalı sorular arayın ve bunlara cevap verin.
- Haftada birkaç kez işinizi ve sitenizi promote edin.
Bu şekilde hesabınız çok hızlı büyür mü bilemem ama edindiğiniz takipçiler potansiyel müşterileriniz olur ve çok az takipçiniz varken bile yeni müşteriler kazanabilirsiniz. 1000 takipçiye ulaşmadan önce ücretsiz bir ürün yayınlayın.
- Her hafta işinizle alakalı 3-7 reels paylaşın.
- Videoların özgün olması daha iyi olur fakat bunun için imkânınız yoksa, alakalı videoları kendi profilinizde paylaşarak (ve tabi ki kaynak da belirterek) da ilerleyebilirsiniz.
- Ayda birkaç kez canlı yayın açarak uzmanlığınızla ilgili bilginizi paylaşın.
- Aynı alanda çalıştığınız kişilere ortak yayın teklif edin.
- Kaydırmalı post’larla alakalı hap bilgiler verin.
- En güzel gönderilerinize ufak bütçelerle reklam verin.
- Ilgili tüm grupları bulun ve bu gruplardaki post’lara cevap verin.
- Bir süre sonra kendiniz de post atmaya başlayın.
- İşinizi tanıtın, sorular sorun, ürünlerinizi ve hizmetlerinizi paylaşın, ücretsiz ürününüzü dağıtın.
- Her gün en az 1 pin ekleyin.
- Bu pin’lerin mükemmel görünmesine dikkat edin.
- Kendi sitenizden ürünlerinizi eklemeyi ihmal etmeyin.
- Minik bütçelerle kendi sitenizden eklediğiniz pin’leri öne çıkarın.
- Pinterest’in SEO’sunu öğrenin.
- Haftada bir kez uzun bir hikaye paylaşın.
- Bu hikaye mutlaka işinizle alakalı bir şey olsun.
- Paylaşımlarınıza yorum yapan herkese cevap verin.
- Sizinle alakalı olabilecek kişilerin paylaşımlarına yorum yapın.
Hangi Tool'lari Kullanıyorum?
Bu işi tek başınıza yapmayı düşünüyorsanız, daha önce kullandığım tool’lara da mutlaka göz atmanızı öneririm;
- TopicMojo
- ContentBot
- Rytr
- Peppertype
- Nichesss
- Ocoya
- Socialbu
- Hypefury
- Canva
- CC Express
- InShot
- Mojo
- SleekBio
- Envato Elements
- SendSimple
- SendFox
- Airtable
- Notion
Topluluğa katıl
Freelancer olarak gelişmiş ülkelerde bizimle aynı işi yapanlarla aynı gelire sahip olmanın yollarını birlikte keşfediyoruz. Bu yolda bize katılmak istersen aşağıdaki butonu kullanabilirsin.
